Praca z osobami starszymi jest pracą specyficzną jak zresztą każda praca polegająca na tak bliskim codziennym kontakcie z drugą osobą. Osoby starsze mają swoje przyzwyczajenia, różne charaktery, czasem przez liczne choroby jakie je trapią mogą zachowywać się nawet w sposób dla nas niezrozumiały. Poniżej kilka wskazówek, jak zachowywać się w kontakcie z osobą starszą.
Na skróty:
- 1. Szacunek do osoby starszej
- 2. Praca z osobą starszą
- 3. Jaka powinna być opiekunka osoby starszej?
Szacunek do osoby starszej
Można by powiedzieć, iż szacunek do osoby starszej jest nam wpajany od najmłodszych lat jako jedna z podstawowych zasad życia społecznego. Mamy do nich szacunek przez wzgląd na ich wiek, doświadczenie, zasługi, nawet za to, iż po prostu są od nas starsi. Ale często bywa dziś także tak, że osoby starsze spotykają się z krytyką, pogardą, zapomnieniem. W dzisiejszym świecie bezsprzecznie mamy do czynienia z kultem młodości, a o starości zapominamy, chcemy wypchnąć ją poza margines. Jak okazać szacunek osobie starszej?
Nie powinno chcieć się zmieniać osoby starszej – nie dotyczy to w sumie jedynie starszych, zmiana kogokolwiek według naszych schematów jest okazaniem braku szacunku do tej osoby. Chcąc kogoś zmieniać, stawiamy się na pozycji “lepszego”, a to “lepsze” często jest nieprawdziwe, relatywne. Senior ma swoje gusta, nawyki, a my powinniśmy je przyjąć i zaakceptować. Taka postawa prowadzi do zbudowania silnej więzi z daną osobą.
Okazanie szacunku to także nie podejmowanie kłótni z seniorem. Osoba starsza nie musi rozumieć naszego punktu widzenia, kłótnie na argumenty lub bez argumentów nie są dobrym sposobem na rozmowę z seniorem, z podopiecznym.
Pokaż seniorowi, że ciekawią Cię jego zainteresowania. Często przez nieśmiałość i wycofanie senior rezygnuje z tego, co całe życie przynosiło mu radość- odkryj z nim to na nowo!
Nie krytykuj, a zaakceptuj fizyczne i poznawcze ograniczenia osoby starszej. Empatycznie wczuwając się w sytuację seniora, jego niedowład i inne przypadłości umiemy pojąć, z czym się boryka i podejść do tego z cierpliwością i chęcią wspierania.
Bądź wyrozumiały dla kaprysów i uporu, z którymi często borykają się osoby starsze. Nie wyolbrzymiaj tych cech, a za to nastawiaj seniora optymistycznie jak tylko się da.
Praca z osobą starszą
Praca z osobą starszą na zasadzie opiekowania się nią przynosi ogrom wyzwań, ale także ogrom satysfakcji. To praca często ciężka – i fizycznie, i emocjonalnie, ale także pełna radosnych chwil i wspólnych momentów wartych zapamiętania. Z czasem senior zaczyna traktować swojego opiekuna jako członka rodziny- to cieszy i skłania do jeszcze bardziej gorliwego wypełniania swoich obowiązków.
Opieka nad osobą starszą skupia się na dwóch zestawach obowiązków- opiekowaniu się i pielęgnacji podopiecznego oraz na prowadzeniu jego gospodarstwa domowego.
Opieka i pielęgnacja to codzienna pomoc w utrzymywaniu higieny podopiecznego- mycie, czesanie, pielęgnacja paznokcie i skóry, pomoc w załatwianiu potrzeb fizjologicznych, pomoc w karmieniu, asekurowanie osoby starszej podczas chodzenia/ siadania/ wstawania. Opieka to także spędzanie z seniorem czasu wolnego i jego aktywizacja.
Opiekunka posiada także “domowe obowiązki”, które polegają na przygotowywaniu posiłków dla siebie i seniora, sprzątaniu pomieszczeń, w których senior i opiekunka mieszkają, opłacaniu rachunków oraz pilnowaniu wizyt seniora, np. lekarskich czy innych.
Jaka powinna być opiekunka osoby starszej?
Opiekunka osoby starszej powinna cechować się trzema rzeczami, wśród których prym bezsprzecznie wiodą predyspozycje osobowościowe niezbędne do wykonywania tego zawodu. Poza cechami charakteru dobrze, by mogła wykazać się kierunkowym wykształceniem oraz doświadczeniem w opiece.
Cechy pożądane u opiekunki to:
– umiejętność adaptacji do nowych warunków- w ciągu kariery zawodowej opiekunka opiekuje się różnymi seniorami, a zasady w domu każdego z nich są inne. Idealna opiekunka powinna być więc elastyczna w przyzwyczajaniu się do zmieniającego się środowiska pracy,
– empatia i cierpliwość- bez tych cech nawet nie warto myśleć o zawodzie opiekunki, dobra opiekunka potrafi wczuć się w sytuację seniora, chcieć go wspierać oraz być wyrozumiała wobec faktu, iż senior jest często niedołężny, a jego reakcje bywają spowolnione,
– sympatia do ludzi- jeżeli nie lubimy ludzi, ciężko nam będzie pracować z drugim człowiekiem całą dobę, dzień w dzień,
– umiejętność nawiązywania kontaktów- ważne jest prawidłowe komunikowanie werbalne i niewerbalne, ale równie ważna w pracy z seniorem jest także umiejętność słuchania.
