Nie tylko osoby starsze, ale duża część naszego społeczeństwa ma problemy z utrzymaniem cholesterolu na dobrym, zdrowym poziomie. Szacuje się według badań, iż zły (wysoki) poziom cholesterolu występuje aż u 61% Polaków (hipercholesterolemia).
Dlaczego tak jest? Składa się na to co najmniej kilka czynników, do których należą chociażby styl życia- brak aktywności fizycznej, nieprawidłowa dieta, stres, genetyka, a także czynniki środowiskowe jak chociażby smog. Czy da się więc utrzymać cholesterol na właściwym poziomie?
Jak dbać o dobry poziom cholesterolu?
By nie mieć zbyt wysokiego poziomu cholesterolu, należy przede wszystkim dbać o codzienną, zdrową dietę. Każdy powinien spożywać dziennie 5 zbilansowanych posiłków, nasycone kwasy tłuszczowe należy zastąpić kwasami nienasyconymi- takie nienasycone kwasy znajdziemy w rybach, w orzechach, w oliwie z oliwek i tym podobnych produktach. Osoby z wysokim poziomem cholesterolu powinny bezwzględnie zerwać ze spożywaniem wysoko pożywienia, które zawiera w sobie dużo szkodliwych tłuszczów trans.
Zbilansowana i zdrowa dieta nie istnieje bez dużej ilości warzyw i owoców, które bogate są w dobroczynne polifenole. Każdy z nas powinien spożywać dziennie chociaż 2-3 porcje warzyw i owoców. We wszystkich produktach roślinnych występują tzw. stanole i sterole roślinne. Zwane są fitosterolami i fitostanolami. Obniżają stężenie cholesterolu w surowicy krwi poprzez częściowe hamowanie wchłaniania cholesterolu w jelitach. Chorzy na zbyt wysoki cholesterol powinni także uważać na spożywanie odpowiedniej ilości błonnika- 30-45 g błonnika/ dobę.
Jest to ważne, gdyż błonnik utrudnia wchłanianie cholesterolu z przewodu pokarmowego. Należy ograniczyć także spożycie soli, które nie powinno być wyższe niż 5 g na dobę. Zdecydowanie należy także wystrzegać się zbyt dużej ilości alkoholu oraz napojów słodzonych. Bardzo zdrowymi i zalecanymi dietami dla osób z hipercholesterolemią jest dieta śródziemnomorska oraz dieta typu DASH.
Niezwykle istotne w sytuacji zbyt wysokiego poziomu cholesterolu jest regularne monitorowanie stanu swojego zdrowia oraz wykonywanie badań kontrolnych.
Kolejną ważną kwestią w leczeniu wysokiego poziomu cholesterolu oraz w profilaktyce jest dbanie o aktywność fizyczną. Zdrowe jest, by tygodniowo uprawiać chociaż 2,5- 5 godzin ćwiczeń fizycznych. Wybrać można spośród każdej aktywności jaka tylko nam pasuje- może to być basen, bieganie, spacery czy rower.
Bardzo często nawet nieświadomie szkodzimy swojemu zdrowiu i nie bierzemy pod uwagę prawidłowego poziomu cholesterolu. Z wysokiego poziomu cholesterolu biorą się także inne schorzenia. Przez hipercholesterolemię mogą rozwijać się choroby układu sercowo- naczyniowego czy cukrzyca.
Cholesterol LDL i HDL
Na całkowite stężenie cholesterolu składają się dwie lipoproteiny:LDL (potocznie nazywany złym cholesterolem) i HDL („dobry cholesterol”), różniące się między sobą budową i wpływem na organizm. Cholesterol HDL to lipoproteiny o wysokiej gęstości. Ten rodzaj cholesterolu odpowiada za wiązanie zbędnego cholesterolu i przenoszenie go do wątroby. Najkorzystniejszy jest wysoki poziom HDL przy jednoczesnym niskim poziomie LDL.
Cholesterol LDL to z kolei lipoproteiny o niskiej gęstości. Ten typ cholesterolu jest odpowiedzialny za transportowanie cholesterolu z wątroby do komórek ciała. Nadmiar cholesterolu LDL powoduje tworzenie się blaszek miażdżycowych, które powodują zwężenie tętnic wieńcowych. Ilość zbyt dużej ilości LDL zależna jest od wielu czynników m.in. od nadwagi, palenia papierosów, przewlekłego stresu, złej diety, braku ruchu oraz z powodu czynników genetycznych.
Polskie Towarzystwo Kardiologiczne zaleca, by ilość kwasów tłuszczowych nasyconych nie była większa niż 7% energii.
Cholesterol produkowany jest w dużej mierze przez sam organizm, w wątrobie, ale pochodzi także z pożywienia. Jest on substancją tłuszczową, który nie rozpuszcza się w wodzie i nie może być sam transportowany we krwi. Transport cholesterolu odbywa się za pomocą białek połączonych z tłuszczami- lipoprotein.
